निमित्त चिदंबरम यांचे भाग १

आज मारियो पुझो आठवतोय. "Behind every great success, there is a crime." हे त्याचे गाॕडफादर कादंबरीमधले वाक्य मनात  घोळते आहे.

इंदिराजींच्या मृत्यूनंतर १९८४ मध्ये खासदार व तसेच थेट उपमंत्री / राज्यमंत्री पदापर्यंत नेत्रदीपक प्रवास चिदंबरम यांनी केला. या यशामागचे रहस्य काय?

पुझोने अजून एक अजरामर वाक्य त्या कादंबरीत लिहिले आहे. गाॕडफादरचा मानलेला मुलगा - टाॕम हेगनला गाॕडफादरच्या टोळीसाठी काम करायचे असते. पण गाॕडफादर त्याला वकीलीचे शिक्षण घेण्याचा सल्ला देतात. टाॕमला ते पटत नाही. त्याची समजूत काढताना गाॕडफादर म्हणतात -

" A lawyer with a briefcase can loot more than a hundred gunmen can".

चक्रावून टाकणारे संदर्भ आपल्या भोवती पसरलेले आहेत. ते बिंदू जोडा एकमेकांना.

१९८४ नंतर अचानक जे इस्लामाबादचे हस्तक भारतीय राजकारणात पुढे आलेले दिसतात. हा निव्वळ योगायोग मानायचा?

आमच्या मध्यमवर्गाला हार्वर्डच्या डिग्रीचे भारी कौतुक आहे. असा डिग्रीधारक गुन्हेगार कसा असेल हा यांचा गैरसमज आहे, भाबडेपणा आहे. निदान आता तरी डोळ्यावरची झापडे जाऊ द्यात. हुशारी बुद्धिमत्ता हे प्रामाणिकपणाचे सर्टिफिकेट - हमी नसते. तुम्हाला धोका द्यायला या डिग्र्या त्यांना उपयोगी पडतात.

अशाने एकदिवस तुमचा लाडका R3 सुद्धा तिहारच्या वाटेवर चालताना दिसेल.

सावध व्हा. नाहीतर कोणी यावे आणि तुम्हाला टपली मारावी ही गाथा चालूच राहील.

x--o--x

सद्दाम हुसेन यांच्या राजवटीवर पाश्चात्यांनी आर्थिक निर्बंध लागू केले होते. तेव्हा जीवनावश्यक वस्तू तेथील जनतेला मिळता राहाव्या म्हणून त्यात काही सूट दिली होती. तिचा गैरवापर करून काहींनी वैयक्तिक फायदा कमावला. यावर Oil for Food नामक एक अहवाल व्होल्कर कमिटीने आॕक्टोबर २००५ मध्ये प्रसिद्ध केला. यामध्ये यूपीएचे तत्कालीन परराष्ट्र मंत्री श्री नटवर सिंग यांचे नाव उजेडात आले. अहवाल बाहेर आला त्यावेळी नटवर सिंग भारताबाहेर दौऱ्यावर होते.

देशात परतल्यावर सिंग यांनी श्रीमती सोनिया गांधी यांची भेट मागितली. परंतु सिंग यांच्या पासून चार हात दूर रहा असा "मॕडम"ना सल्ला मिळाला होता. त्यानुसार सिंगना भेट मिळाली नाहीच आणि मंत्रीपदाचा राजीनामा द्यावा लागला होता.

सिंग काही आलतू फालतू व्यक्ती नव्हे. गांधी घराण्याशी प्रामाणिक आणि खास म्हणजे सोनियांच्या जवळचे हे व्यक्तिमत्त्व असूनही बाईसाहेबांना दया आली नाही. नटवर सिंग किती जवळचे होते हे नटवर सिंग यांच्या शब्दात वाचण्यासारखे आहे.

अशा तऱ्हेने झिडकारले गेलेल्या सिंग यांनी "बात बहुत दूर तक जायेगी" असा इशाराही दिला होता.

२०१३ मध्ये सिंग यांनी एक पुस्तक लिहून त्यात आपली व्यथा मांडली. त्यांनी पुस्तक प्रकाशित करू नये सांगण्यासाठी स्वतः सोनिया प्रियंकाला सोबत घेऊन गेल्या होत्या. "मी मुलांशी जे बोलत नव्हते ते तुमच्याशी बोलत होते" अशी आठवण सिंगना सोनियांनी दिली. तुम्हाला अशी वागणूक दिली गेली हे मला माहिती नव्हते असा बचावही केला. पण तुमच्या माहिती शिवाय असे घडले यावर मी विश्वास ठेवत नाही असे सिंग यांनी त्यांना सांगितले. पुस्तक प्रकाशित झाले.

नटवर सिंग यांच्या वर भ्रष्टाचाराचे आरोप होताच त्यांना झुरळासारखे झटकण्यात आले. १० जनपथचा हा अनुभव अनेकांना आला असेल.

काल जे घडले त्याचा या पार्श्वभूमीवर विचार करा. चिदंबरमना झुरळासारखे झटकणे शक्य असते तर तेच झाले असते. ते झाले नाही याचा अर्थ कसा लावायचा?

चिदंबरम काँग्रेस पक्षात लोकप्रिय नव्हते. पक्षाचा माणूस आलाय म्हणून कोणाची पत्रास ठेवणारे ते नव्हते. मग अशा माणूसघाण्यासाठी त्याला अटक होऊ नये म्हणून बंगल्यावर कार्यकर्ते जमतात हे खरे वाटते काय?

अर्थात हा सगळा तमाशा गांधी घराण्यातील वरिष्ठ नेत्यांनी घडवून आणला त्यांनी उघड उघड चिदंबरम यांना पाठिंबा देणारी विधाने केली हे खरे नाही काय??

नटवर सिंगना झटकायचे पण चिदंबरमच्या मागे उभे राहायचे यामागचे रहस्य काय??

१९८४-८५!!

@Swati Torsekar